Vật liệu lát vỉa hè hay đường đi bộ là những nơi mà đa phần chúng ta không để ý đến. Với mỗi loại lại có những ưu và nhược điểm khác nhau. Điều cần thiết là người thiết kế cần đặt những câu hỏi cụ thể để có thể lựa chọn loại vật liệu thích hợp nhất cho từng mục đích khác nhau của các không gian công cộng trong đô thị.
Hiện nay có vô số loại lát vỉa hè trên thị trường, mỗi loại có những đặc điểm khác nhau. Khi thiết kế một không gian công cộng, điều cần thiết là đặt câu hỏi đúng về yêu cầu và chức năng để xác định vật liệu phù hợp cho công việc. Để bắt đầu: vỉa hè sẽ được lắp đặt ở đâu? (Nó có được bảo vệ, tiếp xúc, ẩm ướt?). Mức độ lưu lượng sẽ trải nghiệm? (Ít, vừa, hay cao?). Loại giao thông nào nó sẽ trải nghiệm? (Người đi bộ, xe đạp, xe hạng nhẹ, hoặc xe hạng nặng?). Những yếu tố khác cần được xem xét dựa trên các điều kiện từ trước?
Từ những câu hỏi này, có thể rút ra một hồ sơ chính xác và hiệu quả hơn về “khả năng chống mài mòn” của mặt đường, một yếu tố quan trọng để đảm bảo độ bền và hiệu quả của vật liệu. Sau đó, các yếu tố thẩm mỹ, chức năng, kinh tế và bền vững có thể được thêm vào.
Trong các khu vực có lưu lượng giao thông lớn, cần chú ý chủ yếu đến các đặc điểm sau:
– Tính an toàn, thoải mái và khả năng tiếp cập cho tất cả các loại người dùng.
– Kháng thời tiết và thay đổi khí hậu.
– Dễ bảo trì và độ bền lâu dài.
Bê tông
Bê tông có độ vững chắc cao, độ bền cơ học tốt và chỉ cần một quy trình bảo dưỡng và vệ sinh rất đơn giản. Các vị trí sử dụng công cộng phải sử dụng bê tông hiệu suất cao (HPC), cung cấp độ không thấm nước lớn hơn, ít co ngót hơn và độ bền cao hơn.
Gạch sứ
Gạch sứ có nhiều hoa văn, màu sắc và mức độ kháng khác nhau, vì vậy chúng được sử dụng rộng rãi cho các mục đích khác nhau. Những lợi thế kỹ thuật bao gồm độ xốp thấp và cấu trúc tương đối đồng nhất của nó. Trong số các lớp hoàn thiện có sẵn, loại tự nhiên và chống trượt là phù hợp nhất cho các khu vực mật độ giao thông cao.
Gạch gốm (ceramic)
Một trong những tiêu chí được sử dụng để định cỡ và chọn sàn gốm là chỉ số PEI, phân loại gốm tráng men theo khả năng chống dòng chuyển động của chúng. Ví dụ, một loại gốm được phân loại là PEI 1 có khả năng chống mài mòn thấp, khiến cho nó phù hợp với các khu vực mà bạn sẽ đi chân trần hoặc dép, như phòng ngủ và phòng tắm dân dụng. Trong trường hợp ở các khu vực ngoài trời hoặc khu vực công cộng, nơi có lưu lượng giao thông rất cao, nên sử dụng PEI 5, phù hợp cho cả khu vực ngoài trời và trong nhà bao gồm nhà hàng, trung tâm mua sắm và sân bay.
Gỗ
Sàn gỗ thường được sử dụng trong nhà vì gỗ tạo ra một môi trường ấm cúng. Do đó, có một mối quan tâm lớn trong việc chuyển đặc tính này sang không gian bên ngoài và sử dụng trong cộng đồng. Với những trường hợp như vậy, điều cần thiết là phải chú ý đến chất lượng của gỗ và đảm bảo rằng nó được xử lý để chống lại thời tiết một cách hiệu quả. Ngoài ra, điều quan trọng là phải thực hiện bảo trì chuyên biệt cứ sau 2 năm.
Trong hầu hết các trường hợp, vật liệu được sử dụng ở định dạng sàn deck (không cần sàn phụ – subfloor). Tuy nhiên, sàn PVC có lợi thế về mặt thị giác khi nhìn tương tự gỗ, nhưng có chi phí thấp hơn và yêu cầu bảo trì ít hơn.
Đá tự nhiên
Mặc dù đá có sức chống chịu tự nhiên, nhưng khi dùng để lát, việc sử dụng đá hoàn thiện thô thay vì đá mịn là điều cần thiết. Điều này sẽ đảm bảo an toàn hơn cho người dùng và ngăn sự trơn trượt. Đá cũng dễ dàng làm sạch (với xà phòng và nước) và không cần bảo trì nhiều.
– Đá Miracema: Có lớp phủ chống trượt và nhiều màu sắc, được sử dụng rộng rãi dưới dạng khảm.
– Đá tháo nước: Giải pháp hiệu quả cho vùng mưa. Chúng không trơn trượt, phi nhiệt (không giải phóng hoặc hấp thụ nhiệt) và không cho phép nước tích tụ.
– Đá vôi: Đá tự nhiên được dùng trong những vỉa hè đi bộ truyền thống Bồ Đào Nha, điển hình ở Brazil và Bồ Đào Nha. Nó có một tỉ lệ về chi phí – lợi ích tuyệt vời và có thể tìm thấy ở nhiều màu sắc khác nhau.
– Đá bazan: Là vật liệu chịu lực, chống trơn trượt, bền chắc. Khi cân nhắc đến các đặc điểm của nó, đây là loại đá có tỉ lệ chi phí/lợi ích tốt.
– Đá granite: Có khả năng chịu được lượng giao thông cơ giới và người cao, có thể được dùng ở dạng hình vuông, hình chữ nhật hay thậm chí ở các định dạng tuỳ chỉnh. Nhược điểm lớn nhất của nó là hấp thụ nhiệt độ môi trường xung quanh, nghĩa là nó rất lạnh vào mùa đông và rất nóng vào mùa hè.
Cách sử dụng thông dụng
Quảng trường đầy màu sắc
Kết hợp cát và sỏi
Chiếu sáng sàn và đường
Các khu vực cây xanh và nước
Công nghệ có thể hỗ trợ thế nào?
Nếu các tài nguyên cần thiết tồn tại, các nhà thiết kế nên xem xét việc áp dụng các giải pháp công nghệ vượt ra ngoài vấn đề thẩm mỹ/chức năng, nhằm mục đích giảm thiểu các vấn đề đương thời như khủng hoảng khí hậu. Ví dụ như, gạch đã được phát triển để tăng khả năng chịu lực cho các giao lộ đông đúc, hay lấy nước mưa từ vỉa hè và dẫn vào cây cối hoặc hồ nước.
Mặt khác, mặt đường nóng lên làm gia tăng sự đảo nhiệt trong khu vực đô thị bằng việc toả ra một lượng nhiệt lớn vào khí quyển. Lựa chọn màu sáng là cách đơn giản nhất để tránh vấn đề này, nhưng nếu đây không phải giải pháp khả thi, chẳng hạn đối với đường nhựa hay đường cao tốc thì vẫn còn một số lựa chọn khác.
Mặt đường làm mát có chức năng như tấm phản xạ nhiệt và giữ nhiệt độ thấp hơn mặt đường truyền thống. Công nghệ của nó thật sự thú vị bởi vì nó có thể được làm với các vật liệu tương tự như mặt đường thông thường, chẳng hạn xi măng.
Sau cùng, nó có thể thêm một chất kết dính rõ ràng để tăng sự phản chiếu của mặt đường hiện tại. Phương pháp này sẽ ngăn nhiệt tích tụ và giữ lại trên mặt đường.
NGUỒN:ARCHDAILY/DESIGNS.SINHVU/SINHVU.COM
